Με αφορμή το διήμερο για το παντοπωλείο στο Πλουμί που ανοίγει τις πόρτες του γενικότερα αυτό το Σαββατοκύριακο 29 και 30 Ιουλίου, ακολουθεί μια πρώτη παρουσίαση γι αυτό το νέο εγχείρημα:

Το παντοπωλείο στο Πλουμί, έρχεται αυτό το Μάιο ως ένα ακόμα βήμα μιας μεγάλης ιστορίας που ολοκληρώνει αισίως τρία χρόνια, ένα βήμα ωστόσο ιδιαίτερα ξεχωριστό, για τέσσερις λόγους.

Ο πρώτος είναι ότι το παντοπωλείο δεν αποτελεί ένα καινούργιο εγχείρημα για το Πλουμί, μιας και από την πρώτη στιγμή υπήρξε στο χώρο, περιγράφηκε και λειτούργησε, με τα ράφια και τα προϊόντα του δίκαιου εμπορίου, με προϊόντα συλλογικοτήτων, με δημιουργίες, με προϊόντα ντόπιων παραγωγών, με καλλιτεχνικές δημιουργίες αργότερα και άλλα πολλά. Ο ερχομός του αυτό το μήνα λοιπόν, εύλογα προκαλεί το ενδιαφέρον για το τι καινούργιο έρχεται, πέρα από τα όσα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο έχουμε ήδη δει.

Ο δεύτερος είναι ότι “το παντοπωλείο στο πλουμί”, έρχεται τρία χρόνια μετά για να αξιοποιήσει όλη αυτή την εμπειρία που τόσα χρόνια προέκυψε, χωρίς ωστόσο να μένει εκεί, σε μία βελτιωμένη και πιο οργανωμένη έκδοση της πρώτης του εκδοχής. Έρχεται για να αναδείξει ένα σύνολο από νέα δεδομένα και δυνατότητες που έχουν αναπτυχθεί στο μεταξύ στο χώρο αλλά και εκτός αυτού. Έρχεται για να στεγάσει στα ράφια του τον κύκλο της αυτάρκειας και το project “Πολύτροπος”, ένα πολύ μεγάλο εγχείρημα, που ξεκίνησε μόλις τους προηγούμενους μήνες με τις ημέρες μεταποίησης, τα προϊόντα για το ράφι και την κουζίνα του καφενείου. Έρχεται για να φιλοξενήσει τις χειροποίητες δημιουργίες και τα προϊόντα των σεμιναρίων, των μαθημάτων, τα προϊόντα συλλογικοτήτων καθώς και εκλεκτών δημιουργών που αξίζει για πολλούς λόγους να υποστηριχθούν.

Ο τρίτος λόγος είναι ότι τα παραπάνω δεν είναι αρκετά.

Όλα αυτά τα χρόνια έχουμε διαπιστώσει ότι η συζήτηση και η πρακτική γύρω από τέτοια εγχειρήματα περιλαμβάνει κυρίως δύο διαστάσεις, την κατεύθυνση προς την οποία μετατοπίζεται η προσφορά και η ζήτηση, τους κανονισμούς και τις αρχές κάτω από τις οποίες δημιουργούνται και λειτουργούν τέτοιου τύπου αγορές, και ένα ερώτημα, το ποιον αφορούν οι δραστηριότητες αυτές, τόσο από πλευράς αυτών που “παράγουν”, όσο και από πλευράς αυτών που “καταναλώνουν”.

Με βάση αυτή τη συζήτηση, η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια έχει διευρυνθεί αυτό που ονομάζεται βιολογική αγορά, τόσο με τα καταστήματα βιολογικών προϊόντων, αλλά και με τους βιολογικούς παραγωγούς, και τα συλλογικά εγχειρήματά τους. Έχει επίσης αυξηθεί το ενδιαφέρον γι αυτά τα προϊόντα, για προϊόντα βιολογικά, πιστοποιημένα και μη, τόσο από την εγχώρια αγορά όσο και από όλο τον κόσμο. Έχει επίσης αναδειχθεί μια σειρά από προϊόντα και δημιουργήματα, που είτε είναι χειροποίητα, είτε στηρίζονται σε υλικά όχι χημικά ή συνθετικά, αλλά φιλικά προς το περιβάλλον και τον ίδιο τον άνθρωπο. Έχει επίσης αυξηθεί το ενδιαφέρον για την οικονομική βάση όλων των παραπάνω, με τις αγορές χωρίς μεσάζοντες, με τις διαρκώς αυξανόμενες συλλογικότητες, συνεταιρισμούς, σωματεία και άλλες οριζόντιες δομές που δικτυώνονται μεταξύ τους, με τις ανταλλακτικές αγορές και τα παζάρια, καθώς και με πρωτοβουλίες που στηρίζονται σε νέου τύπου νομίσματα και οικονομικές σχέσεις, που εντάσσουν μέσα τους τόσο τα προϊόντα αλλά και τις υπηρεσίες και το χρόνο που διαθέτει κάποιος, και στις οποίες και εμείς συμμετέχουμε.

Από την άλλη, οφείλει κανείς να επισημάνει στα παραπάνω, πως, όπως με πολλά πράγματα στη ζωή, δε λείπουν και οι στρεβλώσεις. Πιο συγκεκριμένα, στα πλαίσια όλων των παραπάνω, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις, όπου κάποιοι εκμεταλλεύονται την ανάγκη των ανθρώπων να μετατοπιστούν σε σχέση με τα όσα καταναλώνουν και αισχροκερδούν. Δεν είναι επίσης λίγες οι περιπτώσεις κάποιων που χωρίς ιδιαίτερες γνώσεις ή προσωπικά ταλέντα, γίνονται μέρος της όλης διαδικασίας, με μία γενική “εναλλακτική” βιτρίνα, εμπορεύονται συχνά τον κόπο των άλλων μεταπωλώντας τον, αδιαφορώντας για τους υπόλοιπους, καθώς και την ίδια ανάγκη που αναφέραμε πριν, κάνοντας πολλές φορές την επιλογή να ακολουθήσει κανείς αυτό το δρόμο, εξαιρετικά δυσπρόσιτο. Δεν είναι τέλος λίγες οι περιπτώσεις, όπου ανεξάρτητα από τη θέση στην οποία βρίσκεται κανείς, συνομολογείται μία διάθεση επανάπαυσης σε σχέση με το κατά πόσο όλη αυτή η διαδικασία μπορεί να αποτελέσει, ή μάλλον μπορεί διαρκώς να αποτελεί μια συλλογικότερη υπόθεση.

Σε κάθε περίπτωση, όλες οι παραπάνω πρωτοβουλίες, ή τουλάχιστον οι περισσότερες, τόσο σε επίπεδο πράξης όσο και σε επίπεδο θεωρίας, έχουν συμβάλει τόσα χρόνια σε μια συλλογική εμπειρία, και έχουν διαμορφώσει στον έναν ή τον άλλο βαθμό, ένα κοινό που τις παρακολουθεί, δίνει και παίρνει από αυτές. Πρόκειται σαφώς ένα κοινό αυξανόμενο, κατά περιπτώσεις ενεργό και στον ένα ή τον άλλο βαθμό εκπαιδευμένο, πολύ μικρότερο ωστόσο και από όσους αφορά ή θα μπορούσε να αφορά η όλη διαδικασία.

Ο τέταρτος λόγος αποτελεί συνέχεια αλλά και προέκταση του τρίτου. Η ανάπτυξη μιας άλλης κουλτούρας στις σχέσεις μεταξύ της όποιας παραγωγής ή δημιουργίας και της ζήτησης, από κάθε άποψη, μπορεί να επεκταθεί σε όλους τους τομείς, χωρίς όρια, χωρίς δηλαδή να αφορά τομείς σχετικούς είτε με τη διατροφή μόνο, είτε με την τέχνη μόνο, είτε γενικώς πάνω σε θέματα σχετικά με την ανάγκη του ανθρώπου να ζήσει διαφορετικά σε σχέση μόνο με τους τομείς αυτούς, ανάγκη που όπως είπαμε προηγουμένως συνήθως καταλήγει σε κοινά κλειστά ή που η μέχρι τώρα εμπειρία έχει δείξει ότι είναι στενότερα από αυτό που θα έλεγε κανείς πλατύ κοινό. Για να το πει κανείς πιο απλά, η ιδέα μιας πιο απλής διαδικασίας, ή μιας φιλόξενης στέγης, τόσο για να δημιουργήσει κανείς, να αξιοποιήσει κάποιο ταλέντο ή δεξιότητα, να βιοποριστεί μερικώς από αυτά, να ανταλλάξει ιδέες, προϊόντα και τεχνογνωσία, να εντάξει τα ίδια του τα δημιουργήματα, να εκφραστεί, να διαδώσει όλα τα παραπάνω σε ένα πιο φιλικό περιβάλλον χωρίς απαγορευτικούς όρους, όσο και για να αποκτήσει πρόσβαση στα αποτελέσματα όλων των παραπάνω, μπορεί να επεκταθεί σε όλους τους τομείς, ό,τι και αν είναι αυτό που θέλει ή μπορεί κανείς να παράγει ή να μοιραστεί, ότι και αν είναι αυτό που τον εκφράζει, προϊόν, έργο τέχνης ή υπηρεσία, χωρίς αρχικούς περιορισμούς. Αυτός είναι και ο λόγος που τα όσα μέχρι τώρα έχουν επιχειρηθεί είναι πολύ βοηθητικά και τις περισσότερες φορές ενθαρρυντικά, αλλά όχι αρκετά. Αυτός είναι και ο στόχος πάνω στον οποίο οφείλουμε να δουλέψουμε.

Από την άποψη αυτό ,το παντοπωλείο στο Πλουμί αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση, τόσο για το Πλουμί, για την ομάδα του, για το μέχρι τώρα κοινό του αλλά και για τον καθένα χωριστά. Έρχεται για μας προκαλέσει, δίνοντας κίνητρο σε όλους τους εμπλεκόμενους, από όποια θέση και αν αυτοί το προσεγγίζουν, είτε από αυτή του “δημιουργού”, είτε από αυτή του “καταναλωτή”. Έρχεται για να δώσει ευκαιρία, τόσο με τη φυσική του παρουσία στο χώρο, όσο και με την ηλεκτρονική και έντυπη παρουσία του, κυρίως δε με την ιδέα του, σε περισσότερους δημιουργούς, παραγωγούς, χειροτέχνες, τροφοσυλλέκτες, καλλιτέχνες, μουσικούς, αγρότες, να μας παρουσιάσουν τη δουλειά τους, να συνεχίσουν ο έργο τους, να πιστέψουν και να στηριχθούν στις δυνάμεις τους, να αναπτύξουν σχέσεις μεταξύ τους και να συνεργαστούν, προκαλώντας ένα δίκτυο διευρυνόμενο μεν, στέρεο δε, γεννημένο όχι από την ανάγκη κέρδους, την ανάγκη δημιουργίας σχέσεων εμπορίου, ή την ανάγκη δημιουργίας σχέσεων εμπορίου με μία ειδική, πιο διαλεχτή θεματολογία, ή την ανάγκη επιβεβαίωσης γενικών αρχών που προηγούνται της όποιας πράξης.

Το παντοπωλείο στο Πλουμί, όπως αρχίζει να λειτουργεί από αυτό το μήνα, έρχεται για να σπρώξει το χρόνο προς τα μπρος. Έρχεται για να επαναπροσδιορίσει την όλη αρχιτεκτονική λειτουργίας του χώρου, έρχεται για να αναμετρηθεί με τις μέχρι τώρα αντιλήψεις και συνήθειες που κακώς έχουν αναπτυχθεί εντός και εκτός αυτού και να αποτελέσει το συνεκτικό κρίκο όλων των κομματιών του project, είτε αυτών που ήδη έχουν αναπτυχθεί, είτε αυτών που καρτερικά περιμένουν τον καιρό τους. Αποτελεί το δυσκολότερο από όλα όσα έχουμε δοκιμάσει τα τελευταία τρία χρόνια, τόσο γιατί είναι προϊόν ενός μεγαλεπήβολου τρόπου σκέψης, όσο κυρίως γιατί πιστεύουμε ότι είναι πάρα πολλά αυτά που μπορεί να φιλοξενήσει,όλα αυτά που σε όλους τους τομείς αξίζουν να βγουν στην επιφάνεια, όλοι αυτοί οι άνθρωποι και η ποιότητα που έχει συσσωρευτεί.