"Ο δεσμός του ποιητή με την εποχή του δεν είναι ο διανοητικός ή και ο αισθηματικός ακόμη δεσμός που συνδέει τους ανθρώπους σε μια πολιτική διαδήλωση, αλλά ένας ομφάλιος λώρος, όπως το έμβρυο με τη μητέρα του, ένας δεσμός καθαρά βιολογικός. Αλλά για να μπορέσει να δουλέψει ο καλλιτέχνης, πρέπει να είναι ελεύθερος. Κι έχω την ιδιοτροπία να πιστεύω πως ένας από τους σκοπούς αυτού του πολέμου που με τόσον ηρωισμό και με τόσες θυσίες έκανε ο λαός μας ήταν και αυτού του είδους η ελευθερία, για να μην πέσει δηλαδή ο κόσμος και ο τόπος μας σε μια κατάσταση καταληπτικής ηλιθιότητας." 

γράφει ο ακροβάτης

Σε μια εποχή όπου η όλη αλληλεπίδραση του μέσου ανθρώπου με την τέχνη κλυδωνίζεται, η ευθύνη της διαχείρισής, της ελευθερίας  και της δημιουργίας της, εμπίπτει πολλές φορές στα πιο ακατάλληλα χέρια ενός μεταπρατικού κατεστημένου, σε τοπικό και ευρύτερο επίπεδο, τηλεοπτικού, εμπορικού και μη,  που στο όνομα του χρήματος αλλά και της διαμόρφωσης της κοινωνικής αισθητικής, περικυκλώνει και μας σερβίρει κάθε γούστο, διαμορφώνοντάς από την καλή και την ανάποδη, καθορίζοντας την έννοια του εναλλακτικού αλλά και του μη εναλλακτικού, του εμπορικού και μη και γενικώς ό,τι θα φτάσει στα αυτιά και τα μάτια μας. Όσο λοιπόν και αν φαντάζει πολλές φορές λογικό και αυθόρμητο, η συζήτηση για το πόσο τυχαία και με ποιον τρόπο συναντιόμαστε με την τέχνη, την αγοράζουμε, την ενστερνιζόμαστε, τη διαδίδουμε, την υποτιμάμε ή και την απορρίπτουμε, είναι πολύ μεγάλη ωστόσο πολλές φορές συνειδητά απούσα. Όσο εύκολο και αν είναι λοιπόν κανείς να καλλιτεχνολογήσει και να σχολιάσει το θέμα, καλό είναι να ξεπεράσει ή μάλλον να είναι επιφυλακτικός, με όσους βιάζονται να κατατάξουν, να τιτλοδοτήσουν και να βάλουν σε καλούπια την έκφραση, στο όνομα μιας δήθεν κοινής λογικής, κοινής αισθητικής και αντίληψης, κυρίως στο όνομα μιας μόδας ή μιας αντι-μόδας.

Από την άλλη πλευρά, όπως  πάντα συμβαίνει, οφείλει κανείς να ομολογήσει, να μην παραβλέπει, να συναντάει, να σέβεται και να είναι εξίσου προσεκτικός αλλά και ανοιχτός, σε εκείνες τις περιπτώσεις, στη δημιουργία και την έκφραση, στους "ποιητές" και τους "τεχνίτες" όπως τους εννοεί και ο Σεφέρης στο παραπάνω απόσπασμα, που συνεχίζουν να υπάρχουν, να διδάσκουν, να αλληλεπιδρούν, να μοιράζονται,  να γεννούν και να αναπαράγονται, να μην αναμασούν και να μην επαναλαμβάνονται, να πολεμάνε αγκαλιασμένοι με την πραγματικότητα, τον εαυτό τους, τις αδυναμίες τους και την εποχή, και που συνεχίζουν να το κάνουν, χωρίς να υποκύπτουν στους εκάστοτε κανόνες αυτού του μεταπρατισμού.

Μιλώντας γι αυτόν τον πόλεμο με την πραγματικότητα, συναντά κανείς εκτός των άλλων, τους Social Waste. Το ελληνικό hip hop έχει γράψει την ιστορία του στο μουσικό στερέωμα αυτού του τόπου και δεν είναι της ώρας ή και της αρμοδιότητάς μας να μιλήσουμε γι αυτό. Οι Social Waste, περπατώντας 20 χρόνια σε αυτό το στερέωμα, αραδιάζουν μπροστά μας τις ιστορίες τους, τον τρόπο  καθώς και την άποψή τους. Η αλήθεια είναι ότι πολλά μπορεί να γράψει και πολλά έχουν γραφεί γι αυτούς, ειδικά από όσους τους παρακολουθούν συστηματικά, ή όσους είναι πιο σχετικούς με το συγκεκριμένο είδος μουσικής και την ιστορία του, ζούμε άλλωστε σε μια εποχή που είναι της μοδός η αφαίρεση, η σύνοψη, η σύγκριση, η ενίοτε αρνητική αλλά και θετική κριτική και γενικώς η ανάγκη να έχουν όλοι άποψη για όλα. Όμως ένα είναι σίγουρα το πιο εντυπωσιακό, πολλές φορές όχι τόσο φανερό ή λαοπρόβλητο, στοιχείο γι αυτές τις ιστορίες, γι αυτόν τον τρόπο και αυτή την άποψη, είναι πως οι social waste, ή για να το πούμε καλύτερα αυτό που προκαλεί η επαφή μαζί τους σε κάποιον πρόθυμο να παρατηρήσει αλλά όχι απαραίτητα να εντρυφήσει, μας αφήνει να ανασάνουμε, μας δίνει μια αίσθηση ελευθερίας. Πιο συγκεκριμένα, γειωμένοι στην πραγματικότητα (και όχι στην πραγματικότητα των γύρω τους, ή στην εκάστοτε βολική πραγματικότητα), αντλώντας θέματα σε μικρή ή μεγάλη έκταση απρόσμενα, από κοντινές και μακρινές γειτονιές αυτού του πλανήτη, δίνουν το στίγμα τους με τη σωστή σειρά, από μέσα προς τα έξω, από το προσωπικό ή και συλλογικό βίωμα,μέχρι κάποιο συμπέρασμα, άλλοτε πολύ συγκεκριμένο αλλά όχι βιαστικά προκαθορισμένο, άλλοτε προκαλώντας μας να βγάλουμε το δικό μας, δημιουργώντας συμφωνίες ή και διαφωνίες, γενικώς προκαλώντας τη λειτουργία του μυαλού. Κοντά στα παραπάνω, οφείλει κανείς να προσέξει πως πέρα από τα θεματολογικά στεγανά, οι social waste, δοκιμάζουν να ξεπεράσουν πολλές φορές και τα μουσικά, καθώς και εδώ η επιλογές είναι πέρα για πέρα συνειδητές, με μουσικά όργανα της Κρήτης και όχι μόνο, αλλά και πρωταγωνιστές και συμμετέχοντες, απρόσμενους, να τους συνοδεύουν.

Εξίσου όμως ίσως και πιο σημαντικό, είναι και ο τρόπος όλων των παραπάνω, που δεν αποτελεί απλά στοιχείο ταυτότητας, μια σταθερή φόρμα, μια ταμπέλα προσδιοριστική και διαχωριστική από τους υπόλοιπους. Για να το πει κανείς πιο απλά, είναι σαφής η εξέλιξη σε όλα αυτά τα 20 χρόνια, καθώς και η ειλικρίνεια, κάτι που δεν είναι δεδομένο, πως η αναμέτρηση  με την πραγματικότητα, με το προσωπικό ή κοινό βίωμα και με τις μορφές έκφρασης που ο καθένας επιλέγει να χρησιμοποιήσει, γίνεται με όσα κανείς διαθέτει, και με όσα μαθαίνει ή είναι πρόθυμος να μάθει και να διορθώσει, χωρίς να αποθεώνει τον εαυτό του, χωρίς να επιτρέπει η αποθέωση των άλλων να τον οδηγεί σε εκπτώσεις και γενικώς έχοντας πλήρη επίγνωση των προτερημάτων και των αδυναμιών του. Αυτός ίσως είναι και ο κυριότερος λόγος της αίσθησης που αφήνουν πίσω τους οι Social Waste, αυτής της ελευθερίας για την οποία μιλήσαμε παραπάνω.

Λίγο πριν το τέλος αυτού του κειμένου, επαναφέρουμε ένα ακόμα απόσπασμα:

"Υποστηρίζοντας αυτή την άποψη που νομίζω, όσο μπορώ να ξέρω, πως είναι η σωστή, δεν εννοώ διόλου πως ο ποιητής είναι ένας ανεύθυνος που κατρακυλά στο φύσημα της έμπνευσης ή της ιδιοτροπίας του. Απεναντίας, η ιδέα μου είναι πως ο γερός τεχνίτης είναι από τα πιο υπεύθυνα όντα που γεννιούνται επί γης. Σηκώνει την ευθύνη μιας πάλης ζωής και θανάτου. Από την ανθρωπότητα που μαίνεται ή σωπαίνει τριγύρω του τι θα διασώσει; Τι μπορεί να διασώσει; Τι πρέπει να απαρνηθεί από την άμορφη ανθρώπινη ύλη, που είναι ωστόσο τρομακτικά ζωντανή, που τον παρακολουθεί ως μέσα στα όνειρα του; «Οι ευθύνες αρχίζουν από τα όνειρα...» "

Είτε ενστερνίζεται κανείς όσα αναφέρθηκαν σε αυτό το κείμενο είτε όχι, υπάρχει ένα ακόμα τελευταίο κρίσιμο ζήτημα: το μονοπάτι ανάμεσα στην έκφραση και την πολιτική. Η σύνδεση με την πραγματικότητα, η άποψη και η επιλογή, ο σεβασμός στη γέννηση και στη συνάντησή με κάθε μορφής έκφραση, όχι μόνο δε βρίσκεται σε απόσταση, όχι δεν είναι τραβηγμένη; αλλά  είναι, ήταν και θα είναι η πραγματική διάσταση της πολιτικής με την ουσιαστική και ευρεία έννοια. Με άλλα λόγια, το  να λέμε "το σκύλο σκύλο, το λύκο λύκο, το σκοτάδι σκοτάδι",το να δείχνουμε "με το χέρι τους κακούς", με στίχους ή χωρίς, με τη μουσική ή με την τέχνη γενικότερα, ή με την ίδια τη στάση μας, δεν είναι τίποτα άλλο από την αναμέτρηση με την αλήθεια.. Και είναι αυτή η αναμέτρηση που αλληλεπιδρά με την ιστορία, που παίρνει και αντλεί από αυτή για να της επιστρέψει ή όχι κάτι πίσω. Και όσο και αν η πολιτική αυτή, ταυτίζεται με την καλή ή με την κακή έννοια με κίνητρα και προφανή συμπεράσματα, με συγκεκριμένα θέματα, όσο και αν άλλες φορές διαχωρίζεται πλήρως από την ίδια την έκφραση των ανθρώπων στο όνομα μιας ουδετερότητας, ή όσο και αν αποτελεί απλώς μία "εναλλακτική" εκδοχή για λίγους, είναι αυτή η μόνη ευθύνη του καθένα ξεχωριστά, αλλά και όλων ανεξαιρέτως, μια ευθύνη αναπόφευκτη, που ούτε πουλιέται ούτε αγοράζεται, με όλη τη συνθετότητα και τις αντιφάσεις της,  την μόνη πηγή για τα όνειρα και την ελευθερία.