Σάββατο 9 Ιουνίου 2018

Μια μαρτυρία για τους γανωματήδες από το Στρυμονικό

Ο Γανωματής ήταν από τους πλέον απαραίτητους τεχνίτες κάποιες δεκαετίες. Τα παλιά χρόνια, τα περισσότερα σκεύη που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι για τις καθημερινές τους δουλειές και ιδιαίτερα στη μαγειρική ήταν χάλκινα [μπακιρένια]. Αυτά με τον καιρό και με τη μεγάλη χρήση οξειδώνονταν και γινόταν επικίνδυνα για δηλητηριάσεις. Έπρεπε λοιπόν να γανωθούν, να περαστεί δηλαδή η επιφάνειά τους για προστασία με ένα ειδικό μέταλλο, το καλάι (κασσίτερος).
 
Ο γανωματής αφού καθάριζε καλά τα σκεύη, άλειφε το εσωτερικό τους με σπίρτο (υδροχλωρικό οξύ ) και το έτριβε με τριμμένο κεραμίδι ή άμμο. Ύστερα ζέσταινε καλά το χάλκινο σκεύος στη φωτιά και έριχνε μέσα το χλωριούχο αμμώνιο για να στρώσει καλύτερα το καλάι. Στη συνέχεια, το σκούπιζε καλά και μετά άπλωνε το λιωμένο καλάι στην επιφάνεια του σκεύους με τη βοήθεια ενός χοντρού βαμβακερού υφάσματος. Στο τέλος το σκούπιζε με καθαρό βαμβάκι για να γυαλίσει. Το επάγγελμα του γανωτή είναι από τα πιο παλιά που υπάρχουν. Λένε ότι καθιερώθηκε στην εποχή του Βυζαντίου και ήταν χρήσιμη η δουλειά τους, γιατί έσωζαν τους ανθρώπους από το θάνατο που προκαλούσαν τα αγάνωτα χάλκινα σκεύη. Σήμερα το επάγγελμα του γανωτή έχει εξαφανιστεί αφού τα μαγειρικά σκεύη είναι πλέον ανοξείδωτα και δεν χρειάζονται γάνωμα (επικασσιτέρωση).
Στο Στρυμονικό δεν είχαμε γανωτή και οι νοικοκυρές τον περίμεναν πως και πως ( έκφραση της περιοχής ) Μάλιστα μέχρι να έρθει πολλές φορές οι ίδιες ως μια προστασία των μπακιρένιων σκευών, δεν τα καθαρίζανε χρησιμοποιώντας πράσινο σαπούνι, καθαριστικό πιάτων ( που να βρεθεί) αλλά ανακατεύοντας χώμα με στάχτη και ρίχνοντας λίγο λίγο νερό από την μία συνήθως και μοναδική βρύση στην αυλή, γυαλίζανε τα σκέυη. 
 
Η εμφάνιση του Γανωματή, ήταν μια κινηματογραφική εικόνα. Συνήθως φορτωμένος με δεκάδες σκεύη ή περιφερόμενος με κάποιο ζωντανό ( άλογο ή γαιδούρι ) με τα σκέυη σε τσουβάλια εκατέρωθεν, περνούσε από όλους τους δρόμους του χωριού και διαλαλούσε όχι μόνο την πραμάτεια του αλλά και τον εαυτό του! Ο Γανωματής.....!!

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου