Ο συνθέτης, στιχουργός και οργανοπαίκτης Ιωάννης Εϊτζερίδης ή Ετζιρείδης γεννήθηκε στην Κασταμονή του Ικονίου της Μικράς Ασίας το1895 και πέθανε στον Πειραιά το 1942. Ήταν εξαιρετικός μουσικός και σολίστας του ταμπουρά (ούζι). Στη Μικρά Ασία ήταν διάσημος μουσικός και έπαιξε ακόμα και στην αυλή του σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ Β’. Υπηρέτησε στον οθωμανικό στρατό ως «τσαούς» (=λοχίας) εξ ου και το προσωνύμιο.
Με την ανταλλαγή πληθυσμών ο Τσαούς ήρθε στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στον Πειραιά, όπου εργάστηκε ως ράφτης, ενώ αργότερα άνοιξε δικό του «καφεουζοπωλείον» στη Δραπετσώνα, όπου έπαιζε κυρίως για το κέφι του και για την παρέα του.
Πέθανε το 1942, στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, μαζί με τη σύζυγό του Αικατερίνη Χαρμουτζή από τροφική δηλητηρίαση έπειτα από κατανάλωση ακατάλληλων τροφίμων (πιθανώς ψάρια), τα οποία λέγεται ότι μάζεψαν από τα σκουπίδια.

O Γιοβάν Τσαούς (αριστερά) μπροστά στο καφεουζοπωλείον του «Η Συνάντησις» το 1930

Με τα 12 μόνο τραγούδια («Πέντε μάγκες του Περαία», «Βλάμισσα», «Διαμάντω αλανιάρα», «Γιοβάν Τσαούς», «Γελασμένος», «Παραπονιούνται οι μάγκες», «Κατάδικος», «Μάγκισσα», «Σε μια μικρούλα», «Η Ελένη η ζωντοχήρα», «Ο πρεζάκιας» και «Δροσάτη Πελοπόννησος») που πέρασε στη δισκογραφία, σε μερικά από τα οποία είχε γράψει τους στίχους η γυναίκα του, και με κάποιες συμμετοχές σε τραγούδια άλλων συνθετών, πέρασε στην ιστορία του ρεμπέτικου ως ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς του. Οι ηχογραφήσεις του Γιοβάν Τσαούς έγιναν την περίοδο 1935 -1937, με τις φωνές του Αντώνη Καλυβόπουλου και του Στελλάκη Περπινιάδη, ενώ, όπως πολλοί συνθέτες της εποχής (Βαγγέλης Παπάζογλου, Ανέστος Δελλιάς, Γιώργος Μπάτης και άλλοι) σταμάτησε να ηχογραφεί το 1937 επειδή αρνείτο να δεχτεί να υποβάλλονται τα έργα του στη λογοκρισία την οποία επέβαλε το καθεστώς του Μεταξά.


Μεταξύ των τραγουδιών του Γιοβάν Τσαούς που πέρασαν στη δισκογραφία το γνωστότερο ίσως είναι το «Πέντε μάγκες του Περαία», σε στίχους της γυναίκας του Αικατερίνης Χαρμουτζή.

Πέντε μάγκες του Περαία πέρναγαν απ' τον τεκέ
Ένας είπε απ' την παρέα πά’ να πιούμε ναργιλέ
Μπήκαν μέσα να φουμάρουν φώναξαν τον τεκετζή
Πιάσε ένα ναργιλέ αφράτο με Περσίας τουμπεκί

Δύο τάλιρα τον δίνεις τρία θα πληρώσουμε
Αν η γκλάβα θα γεμίσει θα σε προτιμήσουμε
Φούμαραν και ήταν τζούρα φώναξαν τον τεκετζή
Δεν κατάλαβαν μαστούρα ήταν σκέτο τουμπεκί

Εσύ νόμιζες πως έχεις τίποτα κορτάκηδες
ούτε πιτσιρίκια έχεις μήτε και πρεζάκηδες
Πάν’ εκεί στο βουναλάκι έχω ζούλα ναργιλέ
πάμε μάγκες να τον πιούμε να μην πάμε στον τεκέ

Εσύ νόμιζες πως έχεις τίποτα κορτάκηδες
Ούτε πιτσιρίκια έχεις μήτε και πρεζάκηδες
Αν θα κλείσουν τους τεκέδες Πειραιά Κρεμυδαρού
Τότε πια θα κουβαλάω στη σπηλιά την κουρελού.

Ο Αντώνης Καλυβόπουλος

Πρόκειται για ένα από τα κορυφαία χασικλίδικα ρεμπέτικα και για το πλέον χαρακτηριστικό τραγούδι, που επισημαίνει με σαφήνεια τη διαφορά ανάμεσα στους χρήστες του χασίς και σε αυτούς της ηρωίνης. Είναι ταυτόχρονα περιγραφικό της διάθεσης από την οποία διακατέχονταν οι χασικλήδες απέναντι στους πρεζάκηδες. Μάλιστα είναι γραμμένο την εποχή που πλησίαζαν η εφαρμογή της νομοθεσίας που απαγόρευε το χασίς και το κλείσιμο των τεκέδων. Ενδιαφέρουσα είναι η αναφορά της Κρεμμυδαρούς, παλιάς ονομασίας της Δραπετσώνας.
Το τραγούδι είχε πανελλήνια απήχηση την εποχή της κυκλοφορίας του, αφού, όπως σχολιάζει εφημερίδα , «Οι πέντε μάγκες ξεκίνησαν μεν από τον Πειραιά, αλλά σύνττομα κατέλαβαν όλη τη χώρα, αφού όπου σταθείς κι όπου βρεθείς τους συναντάς μπροστά σου».
Ο Αντώνης Καλυβόπουλος, που το τραγουδάει, ήταν μηχανουργός από τον Πειραιά και ερασιτέχνης τραγουδιστής. Το τραγούδι έτυχε αναρίθμητων σύγχρονων εκτελέσεων και εξακολουθεί να αποτελεί επιτυχία.

Πηγή:
Παναγιώτης Κουνάδης, Ρεμπέτικα, «ΤΑ ΝΕΑ»