Πέμπτη 21 Φεβρουαρίου 2019

Μια σύντομη παρουσίαση της Ιρανικής μουσικής

Η κλασσική περσική μουσική είναι μια αρχαία μορφή τέχνης και μία από τα νεώτερες μουσικές παραδόσεις που είναι γνωστές ως σήμερα. Λόγω της γεωγραφικής της θέσης και τον κοινωνικοπολιτικό ρόλο της αρχαίας περσικής αυτοκρατορίας, η περσική μουσική και κουλτούρα συνέβαλε σημαντικά στην ίδρυση πολλών άλλων μουσικών παραδόσεων στην Κεντρική Ασία, Μικρά Ασία, Κίνα και Βόρεια Ινδία. Από τη στιγμή που ήρθε σε επαφή με την ισλαμική κουλτούρα μετά την αραβική εισβολή (7ος αιώνας μ.Χ.), ταξίδεψε σε όλη τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική και τη Μεσόγειο.

Η κλασική μουσική του Ιράν είναι κατά κάποιο τρόπο παρόμοια και ανάλογη με τις κλασσικές μουσικές του αραβικού κόσμου, της Τουρκίας καθώς επίσης και της Ινδίας, αλλά είναι επίσης ένα αυτόνομο σύστημα λίγο πολύ ανεξάρτητο από τους γείτονές της. Στο δωδέκατο αιώνα, ένα δεύτερο σύστημα, αυτό της δυτικής κλασσικής μουσικής, αναπτύχθηκε παράλληλα με εκείνο της περσικής μουσικής και σήμερα και τα δύο συνυπάρχουν, κρατώντας απόσταση το ένα με το άλλο, αλλά επιδρόντας με διάφορους τρόπους μεταξύ τους.
Η ιστορία της περσικής μουσικής στον εικοστό αιώνα έχει δει την ανάπτυξη στρατηγικών για την επιβίωση της έναντι της Δυτικής μουσικής και οι στρατηγικές αυτές συχνά περιλάμβαναν δανεισμούς στοιχείων στα οποία η δυτική μουσική είναι ισχυρή. Για παράδειγμα, η Δυτική σημειογραφία έχει υιοθετηθεί από την Περσική μουσική και παρότι συνείσφερε στην αλλαγή του χαρακτήρα της περσικής μουσικής, αύξησε επίσης το βαθμό στον οποίο οι ιρανικοί σπουδαστές μουσικής είναι πρόθυμοι να μάθουν την παράδοση τους.
Η Περσική μουσική είναι κυρίως μελωδική. Δεν κάνει σχεδόν καθόλου χρήση της αρμονίας, και η εκτέλεση της είναι συνήθως σόλο, αν και μερικές φορές ο σολίστας συνοδεύεται από ένα όργανο που καθώς ο καλλιτέχνης το παίζει αντηχεί και δίνει έμφαση (ανακεφαλαιώνει την κάθε φράση) σε κάθε φράση, μια τεχνική που χρησιμοποιείται ευρέως στα αραβική, τουρκική και ινδική μουσική. Η ουσία του δεν είναι ούτε δραματική ούτε πνευματική ή εγκεφαλική, αλλά αντίθετα η ποιότητά της είναι μυστικιστική και στοχαστική. Πέρσες μουσικοί το αναγνωρίζουν αυτό, ώστε όταν μιλούν για την μουσικής τους ποτέ δεν παραλείπουν να την συνδέσουν με τη μεγάλη λυρική παράδοση της περσικής λογοτεχνίας και τον Σουφισμό, το μυστικιστικό κίνημα του Ισλάμ του οποίου η ιδιαίτερη πατρίδα είναι το Ιράν.
Μεγάλο μέρος της μουσικής δεν έχει μέτρο και ρυθμό, αλλά προχωρά με ρυθμό παρόμοιο με αυτόν της ομιλίας. Η δομή του ρυθμού της σίγουρα σχετίζεται με τους ρυθμούς της περσικής ποίησης. Παρ 'όλα αυτά, υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό μετρικής μουσικής, και αυτό συνοδεύεται συνήθως από ένα τύμπανο.
Ο αυτοσχεδιασμός είναι η πιο σημαντική αρχή της κλασικής μουσικής του Ιράν. Ο μουσικός δημιουργεί εκείνη την στιγμή και ταυτόχρονα εκτελεί για το κοινό. Η παρουσία και η διάθεση του κοινού παίζει σημαντικό ρόλο στο συναίσθημα και τη δημιουργική διαδικασία του αυτοσχεδιασμού. Αυτός/η που αυτοσχεδιάζει συνδυάζει τη δημιουργικότητα και την τεχνική με τις εσωτερικές του μελωδίες και ρυθμούς για να εκφράσει τα προσωπικά του/της συναισθήματά. Για να γίνει ένας αυτοσχεδιαστής, πρέπει να φτάσει στο τελικό στάδιο της δημιουργικής ανάπτυξης του μουσικού. Για να επιτευχθεί ένα τέτοιο επίπεδο δεξιοτεχνίας ο μουσικός πρέπει να είναι πλούσιος σε τεχνική, συναισθήματα, καινοτομία, εμπειρία και γνώση. Ο μουσικός γίνεται δάσκαλος μόλις αυτός ή αυτή έχει επιτύχει ένα τέτοιο επίπεδο δεξιοτεχνίας και έχει καλλιεργήσει την τέχνη της απόδοσης και της διδασκαλίας.
Η συλλογή των μελωδιών στην περσική κλασσική μουσική που ονομάζεται Radif είναι οργανωμένη σε δώδεκα μουσικούς ρυθμούς. Οι επτά μεγαλύτεροι ονομάζονται dastgahs (Mahour, Shour, Nava, Rast Panj-gah, Homayoun, Segah, Chahargah) και τα πέντε μικρότερα υποσύνολα αυτών ονομάζονται Avaz ή maquam (Abu-Ata, Bayat-Ε-Zand ή Bayat-Ε- Tork, Dashti, Afshari, Bayat-Ε-Isfahan). Κάθε ένας από αυτούς τους ρυθμούς χωρίζεται σε μικρότερες μελωδικές φόρμες που ονομάζονται gushehs, οι οποίες διαφέρουν όσον αφορά το μέτρο, το μήκος, την έκφραση και τη σπουδαιότητα.
Κάθε dastgah θεωρείται ότι έχει ένα συγκεκριμένο χαρακτήρα και διάθεση . Το υλικό του dastagh είναι τότε η βάση για την πραγματική απόδοση. Κατά την διάρκεια των αρχών του εικοστού αιώνα, ένα μοντέλο για το τι θα μπορούσε να ονομαστεί μια πλήρης απόδοση αναπτύχθηκε. Αποτελείται από πέντε μέρη, όλα αθροίζονται σε ένα dastgah, αλλά στην πραγματικότητα, δεν είναι απαραίτητο να παρουσιάζονται όλα αυτά μαζί και είναι αρκετά κοινό να ακούσεις ένα ή δύο από αυτά να χρησιμοποιούνται μόνα τους. Αυτά τα πέντε κομμάτια είναι: pishdaramad, Chahar mezrab, Avaz, tasnif, και Reng. Η Radif απομνημονεύεται από τους μουσικούς και τους σπουδαστές κι αυτός είναι ο τρόπος που το ρεπερτόριο έχει διασωθεί στο βάθος του χρόνου Η Radif χρησιμεύει επίσης ως ένα μουσικό μέσο έκφρασης για διδαχή και ως σημείο αναφοράς για τον αυτοσχεδιασμό.

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου