πηγή

Η λεβάντα, γνωστή για τις θεραπευτικές της ιδιότητες και χρήσεις από την αρχαιότητα, είναι φυτό που ανήκει στην οικογένεια των χειλανθών (Labiatae). Το όνομα της λεβάντας «lavender» προέρχεται από την λατινική λέξη lavāre που σημαίνει πλένω, καθαρίζω. Το φυτό είναι πολυετής θάμνος με ύψος από 40 έως 80 εκατοστά. Αφθονεί σε ασβεστολιθικές πλαγιές, σε υψόμετρο από 400 έως 2.000 μέτρα. Έχει απλούς βλαστούς χωρίς διακλαδώσεις, στενόμαυρα φύλλα γκρίζου χρώματος σε αντίθετη διάταξη και μικρά κυανά μωβ λουλούδια με δύο πλευρές, τα οποία ενώνονται σε ταξιανθία στάχεως. Το φυτό περιέχει μια αρωματική ουσία ιδιαίτερα πλούσια σε οξικό λιναλίλιο και λιναλοόλη. Όταν τρίψουμε το φυτό και κυρίως τα άνθη, αναδίδει ένα υπέροχο άρωμα. Το γνωστότερο γένος είναι η λαβαντούλα (Lavandula) που περιλαμβάνει γύρω στα 25 είδη από τα Κανάρια Νησιά, την Ινδία και άλλες ασιατικές χώρες.

Η λεβάντα χρησιμοποιείται από τους λαούς της Μεσογείου για περισσότερα από 2.500 χρόνια. Χάρη στις αναρίθμητες θεραπευτικές της ιδιότητες κατατάσσεται ανάμεσα στα 20 πιο δημοφιλή βότανα και δίκαια την χαρακτηρίζουν ως «Μωβ Χρυσάφι».

Στην Μεσοποταμία, το σημερινό Ιράκ, λέγεται πως όταν ο πολιτισμός τους άρχισε να ξεκινάει, η λεβάντα ήταν τοπικό φυτό της περιοχής. Οι πρώτοι που την χρησιμοποίησαν ήταν οι Άραβες.

Κατά την αρχαιότητα οι Αιγύπτιοι, οι Φοίνικες και οι Άραβες χρησιμοποιούσαν τη λεβάντα στην ταρίχευση, στα καλλυντικά προϊόντα -έλαια για μασάζ και αρωματικές αλοιφές- αλλά και στα γιατρικά της εποχής. Οι αρχαίοι Λίβυοι, οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι τη χρησιμοποιούσαν για να αρωματίζουν το νερό των λουτρών τους.

Οι Ρωμαίοι έβαζαν αιθέριο έλαιο λεβάντας στα μαλλιά τους για να διώχνουν τις ψείρες. Επίσης, τοποθετούσαν άνθη λεβάντας στα σκαλίσματα των κρεβατιών για απομακρύνουν τους κοριούς.

Οι ιαματικές ιδιότητες της λεβάντας ήταν γνωστές, στην αρχαία Ελλάδα και αναφέρονται στον Διοσκουρίδη και τον Γαληνό, γνωστοί γιατροί της εποχής. Οι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν τη λεβάντα νάρδο, από την πόλη Νάρδα της Συρίας και τη χρησιμοποιούσαν για τον αρωματισμό τον λουτρών τους αλλά και για τον καλλωπισμό του δέρματος. Οι Έλληνες ανακάλυψαν νωρίς ότι, αν τα άνθη της λεβάντας συνθλιβούν και καούν, τότε ο καπνός που απελευθερώνεται είναι ιδιαίτερα χαλαρωτικός. Σύμφωνα με αναφορές, η λεβάντα φαίνεται να εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη μέσω της Ελλάδας γύρω στο 600 π.Χ. Στην Αγγλία και στις ΗΠΑ πήγε τον 16ο και 17ο αιώνα. Ιδιαίτερες αναφορές για τη λεβάντα υπάρχουν ακόμα και στον Χριστιανισμό.

[...]

Θεραπευτικές Ιδιότητες

Το αιθέριο έλαιο που περιέχουν τα άνθη της λεβάντας, χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία και στη θεραπεία νευρασθενειών. Επίσης, έχει αντισηπτικές ιδιότητες, είναι αντιβακτηριδιακό και χρησιμοποιείται στην επούλωση τραυμάτων. Το χρησιμοποιούμε στις πληγές, τα εγκαύματα, τα τσιμπήματα των εντόμων και για την αντιμετώπιση του κνησμού. Σε μεγάλες δόσεις η λεβάντα δρα ως υπνωτικό και ναρκωτικό.

Οι ιαματικές της ιδιότητες ήταν γνωστές από την αρχαιότητα και αναφέρονται από τον Διοσκουρίδη, τον Πλίνιο και τον Γαληνό.

Υπάρχουν δύο είδη λεβάντας που είναι ευρέως γνωστά. Η λεβάντα η στοιχάδα που φυτρώνει στα πεδινά πετρώδη μέρη και η λεβάντα σταχύς που φυτρώνει σε τόπους πετρώδεις. Από τα δύο αυτά είδη και περισσότερο από το δεύτερο, γίνεται απόσταξη για να παραχθεί αιθέριο έλαιο, το οποίο χρησιμοποιείται για την παραγωγή αρωματικών λοσιόν και σαπουνιών.Είναι φυτό αρωματικό – φαρμακευτικό και εκτός από αφέψημα χρησιμοποιείται πάρα πολύ και ως αιθέριο έλαιο τόσο στην αρωματοποιία, στη σαπωνοποιία όσο και την φαρμακοποιία.

Τα άνθη του τοποθετούνται στις ντουλάπες, αρωματίζοντας και διώχνοντας το σκόρο. Επίσης, ενεργούν κατά του βήχα, του άσθματος, του κοκίτη, της γρίπης και της λαρυγγίτιδας. Η λεβάντα καταπραΰνει τους νευρόπονους του στομάχου και ηρεμεί το νευρικό σύστημα, αφού δρα ως χαλαρωτικό. Βοηθά στην πέψη. Καταπολεμά τους κολικούς, το φούσκωμα και το μετεωρισμό. Καταπολεμά τις αϋπνίες και το στρες, τις ημικρανίες και τους πονοκεφάλους. Όπως διαβάσαμε στο βιβλίο Petite Larousse, ως αντισηπτικό η λεβάντα δρα στις βρογχικές εκκρίσεις. Αν εφαρμοστεί εξωτερικά στους βρόγχους, είναι αποτελεσματική στην πνευμονική συμφόρηση ή την πνευμονία. Έχει διουρητικές και εφιδρωτικές ιδιότητες. Επίσης, μπορεί να ανακουφίσει εν μέρει τους ρευματισμούς και τους πόνους.

[...]

Μερικά από τα πιο γνωστά είδη λεβάντας είναι τα ακόλουθα:

Αξίζει να σημειωθεί πως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο φτιάχτηκε ένα τρίτο είδος λεβάντας. Η λεγόμενη Lavandin που είναι διασταύρωση της λεβάντας των Γαλλικών βουνών και της ισπανικής «Lavandula latifolia». Πρόκειται για τη λεβαντίνη έχει μεγάλη ανθοφορία και μπορεί να καλλιεργηθεί σε πεδιάδες, όπως βλέπουμε στη Γαλλία.