"Γι αυτό έμπλεξα με τα όργανα, για να φτιάχνω τραγούδια. Ξύλινο λοιπόν, ξύλινη είναι η τάβλα που θα κάτσουμε για να φάμε και να γλεντήσουμε, ξύλινα τα όργανα που θα μας γλεντήσουν. Ο δίσκος αυτός...άλλη μια σταγόνα στη θάλασσα της μουσικής, άλλο ένα κέρασμα στο τραπέζι μας. Είναι ωραίο να παίζεις με τους φίλους σου.[...]Ακόμα γιατί όσο καιρό παίζω με αυτούς, αισθάνομαι καλοδεχούμενο μέλος μιας ομάδας, που μέσα από τη μουσική πράξη και δημιουργία, απολαμβάνει και εξελίσσει τη μουσική, πιστεύει έμπρακτα στην αλληλοβοήθεια και αντιστέκεται συνειδητά στον ατομικισμό."

 Τα παραπάνω που διαβάζει κανείς στο εισαγωγικό σημείωμα της πρώτης δισκογραφικής δουλειάς του Μανόλη Μανουσάκη, "Ξύλινο", αποτελούν σίγουρα μια ειλικρινή και σοβαρή δήλωση και παρουσίαση για τα όσα θα ακολουθήσουν, και προϊδεάζουν για  όσα ο ακροατής θα συναντήσει κατά τη διάρκεια του δίσκου. Ωστόσο μέσα και γύρω από αυτόν, οφείλει κανείς να παρατηρήσει και να τονίσει, μια σειρά από γεγονότα που κάνουν το "Ξύλινο", ακόμα πιο ξεχωριστό. Ας πάρουμε τα πράγματα ωστόσο από την αρχή.

Το "Ξύλινο" του Μανόλη Μανουσάκη, είναι όντως ένας "ομαδικός" δίσκος, όσο αφορά στους συντελεστές και δημιουργούς του. Παίζουν σε αυτόν ο Μανόλης Μανουσάκης, ο Χάρης Παναγιωτάκης, ο Abel Garcia, o Δημήτρης Κιαουλιάς, ο Νίκος Νικηφοράκης, ο Αλέξης Αλεβιζάκης, ο Σταύρος Μαραγκουδάκης, ενώ τραγουδούν ο Μανόλης Μανουσάκης, ο Χάρης Παναγιωτάκης και ο Στέλιος Ζερβός. Οι στίχοι και η μουσική, περιλαμβάνει παραδοσιακούς σκοπούς και μαντινάδες, την ίδια στιγμή περιλαμβάνει στίχους και μουσική από το Μανόλη Μανουσάκη, το Χάρη Παναγιωτάκη και το Σταύρο Μαραγκουδάκη. Όλοι οι παραπάνω συντελεστές,  ανεξαρτήτως των επιμέρους λεπτομερειών, αποτελούν συνολικά μια μουσική και όχι μόνο παρέα, με την οποία ο πολυπράγμων δημιουργός εμφανίζεται και συμπράτει στις μουσικές παραστάσεις του και αλλού.

Το "Ξύλινο" αποτελεί επίσης ένα "ομαδικό" δίσκο όσο αφορά το ρόλο του κάθε μέρους αυτής της παρέας. Πέρα από τον σαφώς πρωταγωνιστικό ρόλο του δημιουργού του, που εκτός των παραπάνω αναλαμβάνει και την ενορχήστρωση, δίνεται στον καθένα η εντύπωση, πως όλοι και όλα είναι στη θέση που τους πρέπει: η λύρες του Χάρη Παναγιωτάκη και του Σταύρου Μαραγκουδάκη, συμβάλλει αποφασιστικά σχεδόν σε όλο το δίσκο, πέρα από εκείνα τα κομμάτια του που κυριαρχεί το λαούτο ή και το μπουζούκι,  το μπουζούκι του Δημήτρη Κιαουλιά, έρχεται για να πλαισιώσει εκείνες τις στιγμές που αυτό χρειάζεται, η viola de roda του Abel Garcia, ένα όχι τόσο συνηθισμένο όργανο, ο ήχος του οποίου συνδέεται βαθειά με τις λατινικές επιρροές της κρητικής μουσικής, τα  λαούτα του Μανόλη Μανουσάκη και του Αλέξη Αλεβιζάκη συνδυάζονται και πρωταγωνιστούν σε όλο το δίσκο, αποτελώντας τη βάση της ενορχήστρωσης και του τελικού αποτελέσματος, η ερμηνείες του Μανόλη Μανουσάκη, του Χάρη Παναγιωτάκη αλλά και του Στέλιου Ζερβού,  όλα είναι καλώς τοποθετημένα, μοιράζοντας το τελικό αποτέλεσμα, αναδεικνύοντας το ρόλο και τον τρόπο του καθενός.

Το "Ξύλινο" αποτελεί μια αφορμή για βήματα προς τα μπρος και προς τα πίσω. Μέσα στο δίσκο, συναντούμε προσωπικές και ολοκαίνουργιες συνθέσεις, συναντάμε ωστόσο και παραδοσιακούς στίχους και σκοπούς,  αναδεικνύοντας έτσι  πως, όπως και ο δημιουργός του συνομολογεί, αποτελεί μαζί με τους υπόλοιπους από εκείνους τους μουσικούς που ανεξαρτήτως γενιάς και καταβολής, έχουν βαθιά συναίσθηση της θέσης τους όπως και της θέσης αυτής της μουσικής στη χρονική αλυσίδα, που το παρελθόν, το παρόν και το εξελισσόμενο μέλλον, είναι στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους. Με βάση αυτή την οπτική, οφείλουμε να ξεχωρίσουμε τη συγκινητική εκδοχή του αποσπάσματος από τον Ερωτόκριτου σε μελωδικές γραμμές της ανατολικής Κρήτης στο "μεγαλότητες", καθώς και στο "πιο μακριά" από τη μία, και από την άλλη τις πρωτότυπες συνθέσεις, καθώς και τους μουσικούς διαλόγους στο "το παλικάρι του χωριού",στο "μαντηλάτο", το "διαλογάκι" και αλλού.

Το "Ξύλινο" αποτελεί τέλος και αυτό είναι ίσως και η πιο συγκινητική του διάσταση, ένα αποτέλεσμα άποψης, επιλογής και σκηνοθεσίας, βασισμένη τόσο στην ικανότητα όσο και σε όσα αναφέρονται στο εισαγωγικό παραπάνω, στην αλληλοβοήθεια και την αντίσταση στον ατομικισμό. Από αυτή την άποψη, είναι σαφές, ειδικά σε όσους γνωρίζουν πρόσωπα και καταστάσεις αλλά και όχι μόνο σε αυτούς, πως κατά τη διάρκεια του δίσκου,  συναντά κανείς επανειλημμένα, μια ιδιότυπη δημιουργική "δικαιοσύνη" βασισμένη σε μια βαθύτερη αισθητική, δίνοντας την αίσθηση πως κάθε τι ή σχεδόν κάθε τι είναι βαλμένο ακριβώς στη θέση του. Πιο συγκεκριμένα, μπορεί κανείς να αναδείξει εδώ αρκετά, περισσότερο ή λιγότερο φανερά. Κατ' αρχήν ο πρωταγωνιστικός ρόλος  για ένα ή δύο λαούτα, και οι συνδυασμοί μεταξύ του Μανόλη Μανουσάκη και του Αλέξη Αλεβιζάκη, υπάρχουν όπως είπαμε σε όλο το δίσκο,  είναι αποτέλεσμα της αντίληψης που περιγράφηκε στην προηγούμενη παράγραφο καθώς και της ανοιχτής οπτικής και σε άλλους μουσικούς δρόμους. Στην  ίδια βάση, η επιλογή του Abel Garcia και η σύνδεση ενός σε γενικές γραμμές δίσκου με αναφορά την Κρήτη, με κάτι φαινομενικά τόσο μακρινό αλλά και κοντινό. Οι προσωπικές μουσικές και στιχουργικές συνθέσεις και δημιουργίες, που μας αφήνουν την αίσθηση ότι αποτελούν προϊόν μιας αλληλοϋποστήριξης και ενθάρρυνσης. Η ερμηνεία του Στέλιου Ζερβού, μαζί με το μπουζούκι του Δημήτρη Κιαουλιά, και ο στίχος βασισμένος σε μαντινάδα του παππού του πρώτου, Μανόλη Τσατσάκη στο "εξομολόγηση". Γενικότερα οι τίτλοι των συνθέσεων. Η συμβολή σε όλο το δίσκο ενός κρουστού όπως το cajon, καθόλου συνηθισμένου στην κρητική μουσική. Οι ερμηνείες γενικότερα. Ακόμα για το τέλος και η όψη και το περιεχόμενο του ίδιου του δίσκου. Το χειροποίητο ξύλινο παιχνίδι του συγκλονιστικού Βαγγέλη Χρήστου . Όλη η γραφιστική και αισθητική παρέμβαση της Αλεξάνδρας Παπαδάκη, τόση όση χρειάζεται για να αναδείξει όλα μα όλα τα παραπάνω.

Το "Ξύλινο" υπάρχει εδώ και κάποιο καιρό στα χέρια μας και στα αυτιά μας, είναι προϊόν μιας φυσικής διαδικασίας χρόνων, και είναι ένας δίσκος που σίγουρα θα θυμόμαστε. Είναι διαθέσιμος εκτός των άλλων στο παντοπωλείο στο Πλουμί, στο "μικρό ράφι στα αριστερά".